Een vredig huiselijk tafereeltje. Aan de keukentafel zit zoonlief geconcentreerd knopen aan zijn uniformjasje te naaien. Er zaten koperkleurige knopen aan, maar het moeten zilverkleurige zijn. Tja, er gaat wel eens meer iets fout in het leger. Of misschien is hier sprake van ecologisch handelen van de landmacht. De vorige eigenaar is uit zijn jasje gegroeid of gesneuveld en het jasje gaat naar een nieuwe reservist. Het jasje wordt hergebruikt, alleen de knopen moeten even vervangen worden. Hoe dan ook, het is belangrijk, want niets zo vervelend als het verkeerde uniform aanhebben. Aan een uniform ontleen je je identiteit en als het niet klopt, heb je meteen een identiteitscrisis. Je pretendeert iets wat je niet bent, je maakt je belachelijk omdat je niet weet wat de symboliek betekent, of je bent een spion, het toppunt van identiteitscrisis. De kleur van de knopen is bepalender dan u denkt. In het Amerikaanse Engels is een ‘cop’ een politie-agent. In Engeland zeggen ze meestal ‘copper’ en dat geeft aan waar de naam vandaan komt: van de koperen knopen aan het uniform. Aan het uniform ontleen je je naam, je identiteit.
Draag je een uniform dan hoor je ergens bij. Je draagt een sjaal en pet en je hoort bij het Legioen van Fans, je draagt een groen jasje met zilveren knopen en je hoort bij de Nationale Reserve. Het kan je bovendien onderscheiden van het mindere volk. De strepen op het uniform vertellen dat je geen gewone soldaat bent, de rode baret vertelt dat je tot het elitekorps van de commando’s hoort. De stethoscoop op je witte jas vertelt dat je niet zomaar een verpleegkundige bent, maar een Arts. Het geeft je identiteit, maar het kan je je individuele identiteit ook ontnemen. In de jaren 1980 trad de Mobiele Eenheid van de politie regelmatig op tegen krakers en anderen die als ontwrichters van de samenleving gezien werden. Geheel gehuld in donkerblauwe pakken, gehelmd en met gesloten vizier waren ze minder herkenbaar dan een vrouw in boerka. Van links-politieke zijde werd er daarom op aangedrongen dat er rugnummers op het ME-uniform kwamen, zodat je achteraf met behulp van foto- en filmmateriaal kon zien wie je in elkaar geslagen had en eventueel kon laten vervolgen. Die rugnummers zijn er niet gekomen. De overheid wil geen gedonder met individualiteit in haar gelederen. Mobiel is goed, Eenheid is beter.
Gaat een uniform altijd ten koste van de individualiteit? Dat hoeft niet. Het perfecte uniform bestaat en u kent het ook, zeker hier in Brabant. Ieder jaar, mits de bescherming van de volksgezondheid het toelaat, hullen tallozen in deze streken zich in een carnavalskostuum, dat zegt: ik hoor erbij. Ik hoor bij de feestende club, ik hoor bij de vierders van Vastenavond. Als je niet verkleed bent, val je meer op dan de gekste outfit en was je beter niet gekomen. Maar het carnavalskostuum onderstreept tegelijkertijd de individualiteit. Je kiest het met zorg, zeker niet hetzelfde als vorig jaar en het zegt iets over wie je bent. De onderlinge verschillen zijn groter dan op een willekeurige andere avond. Zoek je Twan, maar ken je hem niet echt? Je vindt hem zo. “Die kangoeroe daar bij de bar.” En zo ligt in het feest van allemaal samen de individualiteit van de 40-dagen tijd besloten. De periode van voorbereiding en van inkeer. Wie ben ik, waar ben ik mee bezig? Heel individueel. Maar het is wel de voorbereiding op Pasen. Dan weten we: de krachten van de dood die ons uit elkaar proberen te spelen, die gaan niet winnen. Dan trekken we ons feestkleed aan. Dan naaien we gouden knopen aan onze jas.
Kees Huizing
13 maart 2022
Comments